Mετονομασίες Χωριών

Μετονομασίες Χωριών
Με Προεδρικό Διάταγμα που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ Α/Τευχος 81 της 12-3-1928 μετονομάστηκαν διάφορες κοινότητες, τα ονόματα των οποίων θεωρήθηκαν ως μη ελληνικά. Από το νομό Θεσπρωτίας (τότε ακόμη νομό Ιωαννίνων) μετονομάστηκαν : η κοινότητα Ποπόβου της επαρχίας Παραμυθιάς σε Αγία Κυριακή, η κοινότητα Λαμπανίτσας σε κοινότητα Ελαταριάς, η κοινότητα Γλαβίτσης σε κοινότητα Αυλοτόπου και η κοινότητα Πιτσαρίου της επαρχίας Φιλιατών σε κοινότητα Αετού.
Το Πόποβο έγινε Αγία Κυριακή, από την εκκλησία του. Οι "νονοί" του ξέχασαν πως το χωριό πανηγυρίζει στις 26 Ιουλίου, εορτή της Αγίας Παρασκευής, όπως ξέχασαν να αλλάξουν και το όνομα του ποταμιού του, που επιμένει να λέγεται Ποποβίτικος.
Από τη δημοσίευση του Π.Δ. μέχρι σήμερα έχουν περάσει περισσότερα από ογδόντα χρόνια και πολλά πράγματα άλλαξαν στο χωριό. Το άλλοτε κεφαλοχώρι της περιοχής, σήμερα, είναι ένα χωριό-φάντασμα, αφού οι κάτοικοί του μετακινήθηκαν στη Μαζαρακιά η σε άλλα που εγκατέλειψαν οι Αλβανοτσάμιδες κάτοικοί τους (Πέρδικα, Μούρτος (Σύβοτα), Γκραικοχώρι (σημερα προάστιο της Ηγουμενίτσας)).
Όπου κι αν πήγαν, οι κάτοικοί του δηλώνουν ότι κατάγονται από το Πόποβο -όχι από την Αγία Κυριακή, μόλο που στον καιρό της γέννησης αυτών και των παιδιών τους το χωριό ονομαζόταν επίσημα Αγία Κυριακή.
Ας δούμε τι λένε όσοι έγραψαν για το χωριό.
- Ο Ποποβίτης λόγιος Σπύρος Μουσελίμης, στην ιστορική μονογραφία του "Το Πόποβο" αναφέρει το όνομα "Αγία Κυριακή" μόνο σε ένα έγγραφο της Δασικής Υπηρεσίας.
- Ο επίσης Ποποβίτης Γιώργος Τελέλης, στο βιβλίο του "Οδοιπορικό στο Πόποβο (Αγία Κυριακή) - Ηθικοκοινωνική παρουσίαση στο Χρόνο" (Αθήνα 2005), στη σελίδα 23 γράφει : "Να κι η πινακίδα, που γράφει Αγία Κυριακή, έτσι το γράφει κι ο χάρτης κι όλα τα επίσημα έγγραφα του κράτους, αυτό είναι αληθινό και δεν χωράει καμιά αμφισβήτηση, ούτε αμφιβολία καμία κι ας είναι θέμα πολύ παλιό η μετονομασία του χωριού (1928). Κι όμως και παρά ταύτα, στη συνείδηση του λαού μένει το παλιό γνωστό ιστορικό όνομα του χωριού. "Πόποβο". Κανένας ποτέ δεν το ονομάζει Αγία Κυριακή, παρά μόνο Πόποβο. Έτσι το πρωτογνωρίσαμε, το πρωτακούσαμε από τους γονείς μας κι όλους τους παππούδες, έτσι το συνηθίσαμε, κι έτσι μας αρέσει και μας εκφράζει να το λέμε, αδιάφορα αν είναι σωστό η λάθος, αυτό δεν το αξιολογούμε καθόλου. Επικράτησε και επιβλήθηκε η ιστορική ονομασία του χωριού, το δε καινούριο όνομα του χωριού το λένε μόνο οι ξένοι τουρίστες, οι περαστικοί, οι αλλοδαποί, οι τουριστικοί οδηγοί και χάρτες κι η αλληλογραφία πού ρχεται και φεύγει από το χωριό, και κανένας άλλος". (Με συνέπεια φυσικά, κάποιος περιηγητής η τουρίστας, να ακούει το όνομα, να ψάχνει να το βρει στο χάρτη, και να μην το βρίσκει).
Ο Νίκος Ζιάγκος, Ποποβίτης κι αυτός, με συμμετοχή στην Εθνική Αντίσταση σαν αξιωματικός του ΕΛΑΣ, και πλούσιο συγγραφικό έργο, σε άρθρο του με τίτλο : "ΤΟ ΠΟΠΟΒΟ στους απελευθερωτικούς και εθνικούς αγώνες" (δημοσιεύτηκε σε συνέχειες στα τεύχη του περιοδικού της Ηπειρωτικής Εταιρείας Αθηνών του έτους 1994) γράφει : "Το Πόποβο μετονομάστηκε σε Αγία Κυριακή, πράγμα που δεν λέει τίποτα, γιατί το Πόποβο είναι συνδεδεμένο με την Ιστορία, είναι ιστορία, κι αν κάτι πρέπει να αλλάξει δεν είναι τα τοπωνύμια.... Το νέο όνομα Αγία Κυριακή το δώσανε από τη μεγάλη λιθόχτιστη εκκλησία της Αγίας Κυριακής, επιβλητική στο κέντρο του χωριού κι ωραία, χωρίς κάποια έννοια. Και καμιά άλλη σχέση δεν έχει η Αγία Κυριακή με την ιστορία του χωριού...."
Αλλά και άλλοι συγγραφείς, που δεν κατάγονται από το Πόποβο, για Πόποβο μιλάνε στα έργα τους. Ένα παράδειγμα :
Ο Ευάγγελος Μπόγκας, στο βιβλίο του "Τα γλωσσικά Ιδιώματα της Ηπείρου, Β΄ Γλωσσάρια Βορ. Ηπείρου, Θεσπρωτίας, Κόνιτσας κ.α." (έκδοση της Εταιρείας Ηπειρωτικών Μελετών, Ιωάννινα, 1996) γράφει "....οι λέξεις που χρησιμοποιούνται στην Παραμυθιά, στο Πόποβο η σε άλλα μέρη της Θεσπρωτίας...." (σελ. 99).
Αν και στο Υπουργείο Εσωτερικών δεν υπάρχουν τα αρχεία από τα οποία θα μπορούσαμε να συμπεράνουμε ποιοί λόγοι επέβαλαν τη μετονομασία του χωριού (είναι πολύ πιθανό ότι το τότε κοινοτικό συμβούλιο πειθαναγκάστηκε να ζητήσει τη μετονομασία του χωριού) είναι φανερό ότι το Πόποβο "πλήρωσε" την σλαβική κατάληξη -οβο, όπως την "πλήρωσαν" και το Λίμποβο της Επαρχίας Φιλιατών και το Στάνοβο κι όπως "πλήρωσε" κι η Λαμπανίτσα την κατάληξη -ιτσα. (Και τι να πουν όλα τα χωριά της Επαρχίας Φιλιατών που μετονομάστηκαν. Η Πόβλα σε Αμπελώνα, τα Βορτόπια σε Καμίτσανη, το Φατήρη σε Κερασοχώρι, το Λιμποβο σε Κρυονέρι, και τόσα άλλα).
Σήμερα ξέρουμε πως τα σλαβικής προέλευσης ονόματα των χωριών δεν αποτελούν εθνικό πρόβλημα. Δε νομίζω ότι υπάρχει κάποιος που αμφιβάλλει για το αν το Μέτσοβο, το Τέροβο η το Γκρίμποβο στο νομό Ιωαννίνων η το Σμόκοβο στο νομό Καρδίτσας είναι ελληνικά. Η ότι αμφισβητήθηκε ποτέ η ελληνικότητα του Ζαγορίου στα Γιάννενα η της Ζαγοράς στο Πήλιο επειδή το όνομα τους είναι σλάβικο (Ζα - γκορ = πίσω από τα βουνά).
Αν η αλληγή των ονομάτων των χωριών είχε κάποια δικαιολογία όταν το ελληνικό κράτος ήταν αδύναμο, σήμερα δεν έχει να φοβηθεί τίποτε άλλο από τη γελοιότητα, άλλο να γράφει στα επίσημα έγγραφα του, κι άλλο να λένε οι κάτοικοι του.
Τα ονόματα των χωριών μας είναι μέρος της ιστορίας μας. Ποιός δικαιούται να ασεβεί;
Η Νομαρχία Θεσπρωτίας θα προσφέρει στον τόπο αν αναλάβει πρωτοβουλίες για την αποκατάσταση των ονομάτων τους.
από εφημερίδα Νέα των Φιλιατών