Eκλογές, μισός αιώνας και κάτι....

από www.zougla.gr
Εκλογές, μισός αιώνας και κάτι…
Παρασκευή, 4 Σεπτεμβρίου 2009, 18:05
Του Ευαγγέλου Μυγδάλη (με συμπλήρωση και πολλές πολλές διορθώσεις σε παρένθεση, από thesprotos-panta.blogspot)

Οι εκλογές για μένα χάνονται στο βάθος του χρόνου. Τις έζησα στο πετσί μου από τότε που κατάλαβα τον κόσμο, μεγάλωσα σε ένα πολιτικοποιημένο σπίτι, που ζούσε το ρυθμό των εκλογών από την πρώτη ως την τελευταία μέρα, αφού είχαμε και ένα από τα ελάχιστα ραδιόφωνα της πόλης.

Οι εκλογές για τον πατέρα μου ήταν η αρχή και η κορωνίδα της δημοκρατίας. Αυτό ήξερε, αυτό έλεγε. Σάμπως είχε διαβάσει στον Αριστοτέλη τους ορισμούς ολιγαρχίας και δημοκρατίας; Και η ημέρα των εκλογών ιερή. Ήταν ένας ήσυχος, απλός άνθρωπος, κυνηγημένος γι’ αυτό το ταπεινό του πιστεύω. «Μιλάει για εκλογές, πιάστε τον…». Έτσι συνέβαινε τότε, στα πρώτα μετεμφυλιακά πέτρινα χρόνια. Δεν ήταν να μιλάς για κοινοβούλια και δημοκρατίες.

Την ημέρα των εκλογών «τα ‘σκιαζε η φοβέρα» όλα, απαγορευόταν το ποτό και στους έρημους δρόμους της μικρής μας πόλης γύριζαν μεθυσμένοι Κοτζαμάνηδες απειλώντας τους ταλαίπωρους (ελέω θεού), πολίτες. Όλοι στο σπίτι σιωπηλοί και οι πολιτικές συζητήσεις απαγορευμένες για τα παιδιά. Αυστηρά. Παρ’ όλα τα κυνηγητά και τις απειλές, όμως, την ημέρα των εκλογών ο πατέρας, ο Μηνάς, παρέμενε αμετακίνητος στα πιστεύω του. Φορούσε τα καλά του τα ρούχα, κοστούμι, ρεπούμπλικα, γραβάτα και βάδιζε με βήμα σταθερό προς την κάλπη. Πρώτα επιτελούσε το υψηλό δημοκρατικό του καθήκον, ψήφιζε δηλαδή. Έπειτα έβαζε και τους άλλους να επιτελούν το δικό τους δημοκρατικό καθήκον. Μάζευε με ένα φορτηγό αυτοκίνητο που είχε στο γραφείο μεταφορών ό,τι ανήμπορους, ταπεινούς και καταφρονεμένους, γριές, παππούληδες από όλες τις τρώγλες και τα φτωχόσπιτα, τους έδινε το ψηφοδέλτιο διπλωμένο με τη ρητή εντολή «αυτό θα ρίξεις, δεν θα πάρεις κανένα άλλο χαρτί που θα σου δώσουν…» και τους πήγαινε ένα βήμα από την κάλπη. Έκανε αγώνες για τη βασιλευομένη κοινοβουλευτική δημοκρατία και πέθανε πικραμένος. Δε μπόρεσε ποτέ να καταλάβει τι έφταιξε και δεν απέδωσαν τόσοι και τόσοι αγώνες… Προφανώς δεν του είχε πει κανείς ότι οι αγώνες του δεν έγιναν για τη δημοκρατία αλλά για τον κοινοβουλευτισμό. Και δεν έμαθε ποτέ ότι αγωνίστηκε για μια ολιγαρχία του κερατά… Θεός σχωρέστον.

Οι πρώτες εκλογές που θυμάμαι ήταν εκείνες της 5ης Μαρτίου του 1950. Και τις θυμάμαι σαν ένα δωμάτιο γεμάτο καπνούς από τσιγάρα, ένα φαλακρό δάσκαλο να γράφει σε ένα τετράδιο αγωνιωδώς τα αποτελέσματα και ο σπήκερ του ραδιοφώνου να λέει το γνώριμο «εψήφισαν 1.532, έλαβον…» Ποτάμι έτρεχε ο ιδρώτας και ήταν και ένας μπακάλης ειδικός στις προσθέσεις, αφαιρέσεις και τους πολλαπλασιασμούς, ο οποίος έπαιζε το ρόλο του κομπιούτερ. Δεν ξέρω πόσο επηρεασμένος είμαι από την εποχή, έχω την εντύπωση όμως ότι ο μπακάλης, ο Θωμάς, τις αριθμητικές πράξεις τις έκανε πιο γρήγορα από τα κομπιουτεράκια. Του δίνανε τα νούμερα και αυτός έβγαζε αστραπιαία τα αποτελέσματα. Τύφλα να ‘χουν οι υπολογιστές. Σε εκείνες τις εκλογές, πάντως, θυμάμαι ότι νικητές ήταν ο Νικόλαος Πλαστήρας και ο Σοφοκλής Βενιζέλος. Και το θυμάμαι από ένα γείτονα, κουφό από τους βομβαρδισμούς της Μικρασίας, που το πανηγύριζε δεόντως. Ήταν ο παππούς του γνωστού από το «φέιμ στόρι», Γιώργου Λιανού, (από το Φιλιάτι Θεσπρωτίας), ένας βιοπαλαιστής μαραγκός, ο οποίος όπως όλοι οι συμπολεμιστές του μαύρου καβαλάρη, ήταν φανατικός Πλαστηρικός. (Ο μαραγκός κ. Ευάγγελος Λιανός, όπως πληροφορηθήκαμε, δεν είχε χάσει την ακοή του από βομβαρδισμούς, αλλά από το ξύλο των Τούρκων έχοντας συλληφθεί αιχμάλωτος. Ο κ. Μυγδάλης, εκτός από τα λάθη που είχε στα ποσοστά και γενικά στην ιστορία των εκλογών, που διορθώθηκαν, (τα οποία θα μπορούσε να τα βρεί μόνος του, μιάς και όπως λέει είναι και δημοσιογράφος), έχει ξεχάσει και τα γεγονότα που έζησε μάλλον. Για αυτό το λόγο άλλωστε μάλλον το κειμενό του κατέβηκε μέσα σε 4 ώρες απο το zougla.gr. Παρόλα αυτά, το κειμενό του διατηρεί τη λογοτεχνική του αξία, διορθωμένο βέβαια, μιάς και μας μεταφέρει νοερά σε μιαν άλλη εποχή). Για την ιστορία, σχηματίστηκε κυβέρνηση από το συνασπισμό των κομμάτων ΕΠΕΚ και Φιλελεύθεροι και Κοινωνικό Δημοκρατικό.
(Για την ιστορία. Οι Λαϊκοί του Τσαλδάρη πήραν 18,8% και 62 έδρες, οι Φιλελεύθεροι του Σοφοκλή Βενιζέλου 17,2% και 56 έδρες, η ΕΠΕΚ του Πλαστήρα 16,4% και 45 έδρες, το Κοινωνικό Δημοκρατικό Κομμα του Γεωργίου Παπανδρέου 10,6% και 35 έδρες, η Δημοκρατική Παράταξη, η πρώτη προσπάθεια της ηττημένης αριστεράς, 9,7% και 18 έδρες, η Πολιτική Ανεξάρτητος Παράταξη του Μανιαδάκη-Κοτζιά 8,1% και 16 έδρες, το Μέτωπο Εθνικής Αναδημιουργίας του Κανελλόπουλου 5,2% και 7 έδρες, το Εθνικό του Ζέρβα 3,6% και 7 έδρες, το Νέο του Μαρκεζίνη 2,5% και 1 έδρα, και εκλέχτηκαν και 3 διάφοροι.
Στις εκλογές της 9ης Σεπτεμβρίου 1951 ο Συναγερμός του Παπάγου πήρε 36,4% και 110 έδρες, η ΕΠΕΚ του Πλαστήρα 23,5% και 72 έδρες, οι Φιλελεύθεροι του Σ. Βενιζέλου 18,9% και 56 έδρες, η πρωτοεμφανιζόμενη ΕΔΑ 10,5% και 9 έδρες, ενω το Κοινωνικο Δημοκρατικό του Γ. Παπανδρέου 2% και καμία έδρα. Σχηματίστηκε πάλι συμμαχική κυβέρνηση Πλαστήρα-Βενιζέλου, με πρωθυπουργό τον Πλαστήρα.
Υφυπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση Πλαστήρα ανέλαβε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης από το κόμμα των Φιλελευθέρων, και υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Γεωργίας στην κυβέρνηση Σοφοκλή Βενιζέλου (50-51) ο Ευάγγελος Αβέρωφ, ο οποίος Αβέρωφ ανέλαβε και υφυπουργός Εξωτερικών στην κυβέρνηση Πλαστήρα (51-52). )

Αργότερα έμαθα ότι αυτή την εποχή, επί κυβερνήσεως Πλαστήρα δηλαδή, είχε γίνει η εκτέλεση του Νίκου Μπελογιάννη, καθώς και η είσοδος της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ από τον υιό του μεγάλου Ελευθερίου Βενιζέλου, τον Σοφοκλή. Μάλιστα. Αξέχαστες, όμως, θα μου μείνουν οι επόμενες εκλογές, (16 Νοεμβρίου 1952), τότε που, δεύτερη φορά, αντίπαλος του Πλαστήρα κατέβηκε ο στρατηγός Αλέξανδρος Παπάγος με τον Ελληνικό Συναγερμό. Και θα μου μείνουν αξέχαστες επειδή για πρώτη φορά γεύτηκα τα τερτίπια από τα εκλογικά συστήματα. Στο ίδιο δωμάτιο, με τους καπνούς, ο ίδιος δάσκαλος έγραφε τα αποτελέσματα από το ραδιόφωνο –Τζένεραλ Ελέκτρικ παρακαλώ- ο σπήκερ έδινε τα νούμερα «… έλαβον…» και ο Θωμάς ο μπακάλης έκανε τις προσθαφαιρέσεις και τις διαιρέσεις και έβγαζε, να πούμε, τα «έξιτ πολς». Τότε λοιπόν, ήταν όλοι στη μαύρη θλίψη, η ομήγυρις και το σπίτι ήταν τελικά πλαστηρική γιάφκα και μόνο που δεν έκλαιγαν. Σκασμένοι έλεγαν ότι οι περισσότεροι Έλληνες ψήφισαν Πλαστήρα, (δεν ήταν έτσι βέβαια, γιατί ο Παπάγος πήρε 49,6%, απλώς με το καλπονοθεύτικο πλειοψηφικό σύστημα πήρε 237 έδρες), θριαμβευτής, όμως, των εκλογών ήταν ο Παπάγος. Στα κατοπινά χρόνια πληροφορήθηκα τι ακριβώς είχε γίνει, πώς είχε πέσει στην παγίδα του πλειοψηφικού ο αφελής Πλαστήρας και χαντακώθηκε. Πάλι, θα πω ότι για τον κουφό γείτονα που είχε πάθει κατάθλιψη. Πάνω από το κρεβάτι του, είχε μια θηριώδη φωτογραφία του Πλαστήρα με τις μουστάκες, που δεν την κατέβασε ποτέ. (Kαι εδώ τα θυμάται λάθος ο κ. Μυγδάλης. Την τεράστια φωτογραφία του Πλαστήρα, την είχε τοποθετημένη ψηλά στο μαγαζί του, που ήταν σε κεντρικό σημείο στο Φιλιάτι, και όχι στο σπίτι του. Οπως και την εφημερίδα, την οποία λέει παρακάτω.). Και μια εφημερίδα την πλαστηρική «Αλλαγή» με τη φωτογραφία του αρχηγού της ΕΠΕΚ και τίτλο «Ο αυριανός νικητής». Τελικά οι προβλέψεις της εφημερίδας έπεσαν έξω. Και την επομένη των εκλογών, έκλεισε.
(Για την ιστορία. Η συμμαχία ΕΠΕΚ-Φιλελεύθερων πήρε 36,6% και 62 έδρες, ενώ η ΕΔΑ με 10,1% λόγω του καλπονοθευτικού συστήματος δεν έβγαλε βουλευτές)

Ήταν τότε τα πέτρινα πολιτικά χρόνια, «τά ‘σκιαζε η φοβέρα», ιδιαίτερα στην επαρχία είχε ταυτισθεί η παράταξη του κέντρου και των Φιλελευθέρων με την Αριστερά, κουφό αλλά αληθινό.

Έπειτα, θυμάμαι το πέρασμα του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην πρωθυπουργία. Για τον κόσμο που δεν ήξερε, προέκυψε ξαφνικά και θυμάμαι ότι τότε ένα στέλεχος του Σοφοκλή Βενιζέλου, ο Ευάγγελος Αβέρωφ με αρκετούς Ηπειρώτες βουλευτές των Φιλελευθέρων που επηρέαζε (Αθανασάκος, Αθανασίου), πέρασε στο νέο κόμμα που μετονομάστηκε. Από «Ελληνικός Συναγερμός» έγινε η γνωστή σε πολλούς «Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση», της οποίας ιδρυτής ήταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Ο Ευάγγελος Αβέρωφ ανέλαβε υπουργός Εξωτερικών (56-62) στις κυβερνήσεις Καραμανλή.
Στις επόμενες εκλογές, (Φεβρουάριος 1956) αντίπαλοι ήταν τα μαζέματα της ΕΠΕΚ (Εθνική Προοδευτική Ένωση Κέντρου), της Αριστεράς και των Φιλελευθέρων υπό τον Γεώργιο Παπανδρέου και τον Σοφοκλή Βενιζέλο, η περίφημη Δημοκρατική Ένωση και απέναντι ο Κωνσταντίνος Καραμανλής με την ΕΡΕ. Οι εκλογές αυτές σημαδεύτηκαν από βία και νοθεία σύμφωνα με τον γέρο–Παπανδρέου. Νικητής, παρά την υπεροχή σε ψήφους της Δημοκρατικής Ένωσης ήταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ελέω εκλογικού συστήματος και όχι μόνον. ( Η Δημοκρατική Ένωση πήρε 48,15% η ΕΡΕ 47,38% αλλά λόγω νόθου εκλογικού συστήματος η ΕΡΕ έβγαλε 165 βουλευτές). Πάλι θυμάμαι τους εκλογομάγειρους της βραδιάς των εκλογών να καπνίζουν το ένα τσιγάρο πάνω στο άλλο, θλίψη και των γονέων και το Θωμά το μπακάλη να κάνει και να ξανακάνει πολλαπλασιασμούς και να μη βγάζει άκρη. Και να λέει ανάμεσα στις μουστάκες του «… αφού ανάθεμα τον πατέρα τους πήραμε παραπάνω ψήφους, πώς βγαίνουν οι άλλοι» και από την καύτρα του προηγούμενου τσιγάρου, άναβε το επόμενο. Και κάτι αξιοσημείωτο. Σε αυτές τις εκλογές, ψήφισαν πρώτη φορά στην Ελλάδα και οι γυναίκες.

Το ίδιο επαναλήφθηκε και το 1958. Η κατακερματισμένη Δημοκρατική Ένωση (σε Φιλελεύθερους, ΠΑΔΕ που ήταν συνέχεια της ΕΠΕΚ, και ΕΔΑ), ήταν εύκολη βορά και έχασε… πανηγυρικά από την ΕΡΕ. Τότε η Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά, η ΕΔΑ δηλαδή, υπό τον χαλκέντερο γέρο – Πασαλίδη και τον Ηλία Ηλιού είχε εκλέξει το απίστευτο νούμερο των 79 βουλευτών (και 24,4%) και ήταν στη Βουλή η αξιωματική αντιπολίτευση.
(Για την ιστορία, ΕΡΕ 41,2% και 171 έδρες, ΕΔΑ 24,4% και 79 εδρες, Φιλελεύθεροι Βενιζέλος-Παπανδρέου 20,6% και 36 εδρες, ΠΑΔΕ 10,6% και 10 εδρες, και Λαϊκοί του Τσαλδάρη 2,9% και 4 εδρες).

Αργότερα για τις εκλογές του 1961 έγινε γνωστό ότι είχαν ψηφίσει και τα… δέντρα. Τέτοια νοθεία. (Η ΕΡΕ πήρε 50,8% και 176 εδρες, η Ενωση Κέντρου του Παπανδρέου-Βενιζέλου 33,6% και 100 εδρες και το ΠΑΜΕ, όπως είχε μετονομαστεί η ΕΔΑ 14,6% και 24 έδρες). Ακολούθησαν οι εκλογές του 1961, η σύγκρουση μετά του Καραμανλή με το παλάτι, η φυγή του στο εξωτερικό μετά το 1963, η πρώτη ήττα της ΕΡΕ (στις εκλογές 8 Νοεμβρίου 1963) (Ένωση Κέντρου 42% 138 έδρες, ΕΡΕ 39,3% 132 έδρες, ΕΔΑ 14,3% 28 έδρες και Μαρκεζίνης 3,7% και 2 έδρες), και καπάκι οι δεύτερες εκλογές (16 Φεβρουαρίου 1964) με τη θριαμβευτική επικράτηση της Ένωσης Κέντρου με το μυθικό για τον Κοινοβουλευτισμό νούμερο του 52,72% και 171 έδρες (ΕΡΕ με επικεφαλής τον Κανελλόπουλο 35,26% και 107 έδρες, ΕΔΑ, που είχε αποσύρει ορισμένους υποψήφιους για να ενισχύσει την Ενωση Κέντρου, 11,8% και 22 έδρες). Χαμός. Τότε, πριν τις εκλογές του 1964, είχε γίνει από τον Γεώργιο Παπανδρέου η μεγαλύτερη προεκλογική συγκέντρωση στη Λάρισα, που ήταν και το πολιτικό βαρόμετρο της εποχής. Λέγανε: Όποιος γεμίσει την πλατεία της Λάρισας, παίρνει τις εκλογές. Την συγκεκριμένη αναμέτρηση την παρακολούθησα από έναν ασύρματο, ήμουν στο Τόκιο τότε με το «Ατλαντικός Ήλιος» του Λιβανού, δόκιμος πλοίαρχος. Δε θα ξεχάσω τους πανηγυρισμούς του πληρώματος και των αξιωματικών, γελούσαν και τα αυτιά τους.

(Πανίσχυρος υπουργός Συντονισμού, δηλαδή στην ουσία Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Οικονομίας, ανέλαβε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. Η ρήξη του με τον Γεώργιο Παπανδρέου έγινε όταν ο Παπανδρέου ήθελε να παραιτηθεί όταν τα ανάκτορα του αρνούνταν να αναλάβει το υπουργείο Στρατιωτικών, και ο Μητσοτάκης του είπε ότι τώρα έχουμε την εξουσία, γιατί να τους την παραδώσουμε, τους πολεμάμε από εδώ που είμαστε. Ο Παπανδρέου τελικά παραιτήθηκε, πράγμα που εξόργισε τον Μητσοτάκη, και παρασέρνοντας και άλλους βουλευτές, τους οδήγησε στην αποστασία από την Ένωση Κέντρου, και στις αποτυχημένες βασιλικές κυβερνήσεις που δεν έπερναν ψήφο εμπιστοσύνης από τη βουλή. )

Τα θλιβερά γεγονότα που ακολούθησαν, η αποστασία, με πρωταγωνιστή τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη που ήταν το δεξί χέρι του Γεώργιου Παπανδρέου, και η χούντα μετά, ανέστειλαν την λειτουργία του ελληνικού Κοινοβουλίου. Το 1966 στην εφημερίδα «Ελευθερία» του Κόκα ήμουν, περιμέναμε εκλογές και ένα πρωϊ, 21η Απριλίου ήταν η «αποφράς», είδαμε τα τανκς σταθμευμένα έξω από την εφημερίδα στην Πανεπιστημίου. Ποιες εκλογές; Ακολούθησε η μαύρη περίοδος της δικτατορίας, τα τραγικά γεγονότα της Κύπρου και η επάνοδος Καραμανλή.

Το 1974 έγιναν οι πρώτες εκλογές μετά έντεκα χρόνια. Από τη μια ο Καραμανλής και από την άλλη η διαλυμένη Ένωση Κέντρου και το πρωτοεμφανιζόμενο ΠΑΣΟΚ με αρχηγό τον Ανδρέα Παπανδρέου. Οι εκλογές αυτές έμειναν να τις θυμόμαστε από τη φράση του Μίκη Θεοδωράκη «Καραμανλής ή τανκς». Και τελικά ο Καραμανλής σάρωσε την Ένωση Κέντρου (με 54,37%, ενω η Ένωση Κέντρου πήρε 20,52%, η Ενωμένη Αριστερά πήρε 9,47%(ΚΚΕ, ΚΚΕ εσωτερικού, ΕΔΑ), αλλά το ΠΑΣΟΚ έβαλε πόδι στη βουλή με εκείνο το πρώτο 13,5% που σήμαινε πολλά… Θυμάμαι, τα αποτελέσματα τα παρακολούθησα στο Σύδνεϋ, δεν υπήρχαν τότε τα σημερινά μέσα, ένας Προκόπης, συγγενής από την Αθήνα, είχε βάλει το τηλέφωνο δίπλα στην τηλεόραση και εμείς στην άλλη άκρη του κόσμου, συνδέσαμε το ακουστικό με έναν υποτυπώδη ενισχυτή και ακούσαμε τις εκλογές ρεφενέ. Για την ιστορία, σημειώνω ότι «παρών» ήταν και ο αδελφός του μετέπειτα υπουργού του ΠΑΣΟΚ Ποττάκη, ο Λευτέρης Ποττάκης.

Τις επόμενες εκλογές, του ’77, τις κέρδισε βέβαια πάλι ο Καραμανλής, με 41,85%, ένα γεγονός, όμως, επισκίασε τη νίκη του. Ο διπλασιασμός της κοινοβουλευτικής δύναμης του ΠΑΣΟΚ σε 25,33%, που πλέον ήταν αξιωματική αντιπολίτευση. (Η Ενωση Κέντρου πήρε 11,95%, το ΚΚΕ 9,36%, η Εθνική Παράταξη 6,50%, η Συμμαχία (ΚΚΕ εσωτερικού, ΕΔΑ, και άλλα 3 κόμματα) 2,70% και το κόμμα Νεοφιλελευθέρων του Κ. Μητσοτάκη 1,08%). Ο Ανδρέας Παπανδρέου, του ζιβάγκο και της αλλαγής (σλόγκαν που μάλλον το πήρε από τις οξυρύγχιους πάπυρους που βρίσκονται στη Σουηδία (;) ήταν προ των πυλών της εξουσίας. Τα πάντα πλέον ήταν θέμα χρόνου.

Στις εκλογές του 1981το ΠΑΣΟΚ με 48,07% και με 174 βουλευτές γίνεται η πρώτη σοσιαλιστική κυβέρνηση στην Ελλάδα. (Ενώ η ΝΔ βουλιάζει στο 35,87% και 113 έδρες, το ΚΚΕ 10,93% και 13 έδρες, ενω το ΚΚΕ εσωτερικού με 1,34% δεν εκλέγει βουλευτή). Ένας άνεμος αλλαγής πνέει παντού, η ΕΑΜική αριστερά που είχε να σηκώσει κεφάλι από το τέλος του εμφυλίου, τώρα βρίσκεται στην εξουσία, το ζιβάγκο γίνεται μόδα, οι «πρασινοφρουροί» πιάνουν δουλειά και η αλήθεια είναι ότι έγινε δουλειά τότε, έγιναν πράγματα που έπρεπε να γίνουν στα πρώτα ΠΑΣΟΚικά χρόνια.
(Η ΝΔ, μετά την ψήφιση του ιδρυτή της Κωσταντίνου Καραμανλή για Πρόεδρο της Δημοκρατίας, εξέλεξε σαν προεδρό της το 1979 τον Ιωάννη Ράλλη, ο οποίος παραιτήθηκε μετά τις εκλογές του 1981, και εξελέγει πρόεδρος ο Γεώργιος Αβέρωφ, ο οποίος παραιτήθηκε το 1984, και με δική του προτροπή εξελέγει πρόεδρος ο Κωσταντίνος Μητσοτάκης.)


Ιούλιος 1985, εκλογές μετά την πρώτη τετραετία ΠΑΣΟΚ, ήμουν στον «Ελεύθερο Τύπο», (πατσαβούρα την είχε πει ο Ανδρέας την εφημερίδα - ναυαρχίδα της δεξιάς). Τότε – θυμάμαι – περίμενε, ο σχωρεμένος ο Βουδούρης, σαρωτική νίκη του Κώστα Μητσοτάκη. Εντολή Βουδούρη, λοιπόν, να κρατηθούν είκοσι σελίδες για τους πανηγυρισμούς των νεοδημοκρατών, «είκοσι σελίδες θέλω», φώναζε. Και τις κρατήσαμε, με το Θόδωρο Σγουρδαίο, εντολή εκδότη ήταν, τι μπορούσαμε να κάνουμε; Από την επαρχία τα πρώτα αποτελέσματα, συγκεκριμένα από την Κρήτη και περιέργως πως έφερναν πρώτη τη Νέα Δημοκρατία, αυτό έκανε πιο άγριο τον Βουδούρη, «δε σας τόλεγα εγώ; Είκοσι πέντε σελίδες να κρατηθούν για τους πανηγυρισμούς των Νεοδημοκρατών». Στις δύο το πρωί, όταν είχε ξεκαθαρίσει ότι ο Ανδρέας είχε κερδίσει το μεγάλο πολιτικό του αντίπαλο Κώστα Μητσοτάκη με 45,82% και 161 έδρες, (ενω η ΝΔ πήρε 40,85% και 126 έδρες, το ΚΚΕ 9,89% και 12 έδρες, και το ΚΚΕ εσωτερικού 1,84% και 1 έδρα), τρέχαμε σαν τρελοί να γεμίσουμε τις σελίδες των... πανηγυρισμών, με παλιές ιστορίες για αγρίους -«ψυγεία»- για να προλάβουμε την έκδοση. Περιττό να τονίσω ότι ο Άρης Βουδούρης που επέμενε για τις είκοσι σελίδες είχε εξαφανιστεί….

Για πρώτη φορά στη μεταπολίτευση έγιναν εκλογές μετά την ολοκλήρωση της τετραετίας, στις 2 Ιουνίου 1989. Το σκάνδαλο Κοσκωτά έριχνε βαριά τη σκιά του στην πολιτική ζωή του τόπου. Αποτελέσματα εκλογών: Η Νέα Δημοκρατία του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη ήταν 1ο κόμμα (με 44,25% και 145 έδρες), και το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου 2ο, (με 39,15% και 125 έδρες), όμως δεν υπήρχε απόλυτη πλειοψηφία για κανέναν (άλλωστε το εκλογικό σύστημα ήταν σχετικά αναλογικό) και τελικά φθάσαμε στη «συγκυβέρνηση» Ν.Δ. - Συνασπισμού (που έβγαλε 28 έδρες και 13%) με πρωθυπουργό τον Τζαννή Τζαννετάκη. Από τότε το ΠΑΣΟΚ πνέει μένεα εναντίον του σχωρεμένου Φλωράκη, «προδότη» τον ανεβάζουν, «προδότη» τον κατεβάζουν γι’ αυτή την έρημη συγκυβέρνηση με τη Νέα Δημοκρατία. Από τις εκλογές αυτές κρατάω μια από τις καλύτερες πρώτες σελίδες (Ελεύθερος Τύπος) για το κοινό της Νέας Δημοκρατίας. Μονοθεματική. Μια φωτογραφία ενός Παπανδρέου συγκλονισμένου και κύριος τίτλος «Αντίο Ανδρέα». Ο πρωθυπουργός που τον φώναζαν φίλοι και εχθροί με το μικρό του όνομα, ο Ανδρέας, είχε γνωρίσει την πρώτη του εκλογική ήττα και η Νέα Δημοκρατία μια πρώτη κατ’ ευφημισμό «πύρρειο νίκη»

Η συγκυβέρνηση μετά από μερικούς μήνες ολοκλήρωσε το έργο της και πήγαμε στις εκλογές της 10ης Νοέμβρη 1989. Μπορεί η Νέα Δημοκρατία του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη να ήταν και πάλι πρώτη δύναμη και με ανεβασμένο ποσοστό, (46,19% και 148 έδρες), αλλά ουσιαστικός νικητής ήταν το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου, που αύξησε τη δύναμή του (40,67%) κι έχοντας πάνω από 120 έδρες (συγκεκριμένα 128), καθόριζε τις εξελίξεις. (Ο Συνασπισμός της Αριστεράς πήρε 10,96% και 21 έδρες, ενω εκλέξανε βουλευτή και οι Οικολόγοι Εναλλακτικοί με 0,58%. Σχηματίστηκε η οικουμενική κυβέρνηση του Ξενοφών Ζολώτα). Και τις εκλογές αυτές τις έζησα στον «Ελεύθερο Τύπο».

(Στις εκλογές στις 8 Απριλίου 1990, η ΝΔ του Κ. Μητσοτάκη πήρε 46,88% και 150 έδρες, και παίρνοντας μαζί της το βουλευτή Κατσίκι που είχε εκλεγεί με το κόμμα ΔΗΑΝΑ του Κωστή Στεφανόπουλου κατόρθωσε να σχηματίσει κυβέρνηση. To ΠΑΣΟΚ πήρε 38,6% και 125 έδρες, ο Συνασπισμός, που μετά από λίγο καιρό διασπάστηκε, πήρε 10,2% και 21 έδρες, που μετά τη διάσπαση πήγαν οι 13 στο Συνασπισμό που είχε επικεφαλής τη Μαρία Δαμανάκη και οι 8 στο ΚΚΕ με καινούρια γραμματέα την Αλέκα Παπαρήγα, 1 βουλευτή οι Οικολόγοι Εναλλακτικοί με 0,77%, και 1 η ΔΗΑΝΑ με τον βουλευτή Κατσίκι όπως είπαμε, με 0,67%. )

Ακολούθησαν οι εκλογές της 10ης Οκτωβρίου 1993, που προκλήθηκαν από την πτώση της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας το Σεπτέμβριο, με την αποσκίρτηση του βουλευτή Συμπιλίδη, του Αντώνη Σαμαρά και άλλων 10 βουλευτών. Αντίπαλοι: Από τη μια ο Κώστας Μητσοτάκης και από την άλλη ο Ανδρέας Παπανδρέου, με κλονισμένη την υγεία του, μίλησε στο Σύνταγμα μέσα από… γυάλινο κλουβί! Και όμως, αυτός ο ετοιμόρροπος Ανδρέας έριξε στο καναβάτσο τον μεγάλο του αντίπαλο. (Βέβαια όλοι το είχαν καταλάβει, από όταν έβγαινε ο Αντρέας στη Βουλή και έλεγε ότι ιδιωτικοποιήση κάνει η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ μόλις ξανααναλάβει κυβέρνηση θα τα ξανακάνει κρατικά, και θα δώσει χρήματα στο λαό που του τα τρώει η ΝΔ!) Το ΠΑΣΟΚ διέλυσε τη Νέα Δημοκρατία. (Πήρε 171 έδρες και 46, 88%, έναντι 110 και 39,30% της ΝΔ, 4,87% και 10 εδρών της Πολιτικής Ανοιξης του Α. Σαμαρά, 4,54% και 9 έδρες του ΚΚΕ, ενώ ο Συνασπισμός με 2,94% έμεινε έξω από τη βουλή, η Δαμανάκη παραιτήθηκε και ανέλαβε ο Νίκος Κωνσταντόπουλος). Οι εκλογές έγιναν με τον Εκλογικό Νόμο 1907/1990 που είχε ψηφίσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη, δηλαδή ενισχυμένη αναλογική με τις ρήτρες του +1 και του 3%.

Οι Βουλευτικές εκλογές του 1996 έγιναν στις 22 Σεπτεμβρίου. Το ΠΑΣΟΚ, με πρόεδρο τον Κ. Σημίτη που είχε διαδεχτεί στις 22 Ιανουαρίου τον άρρωστο Α. Παπανδρέου, (με έναν ιντρικαδόρικο τρόπο πήρε το δαχτυλίδι της διαδοχής από τον ετοιμοθάνατο Παπανδρέου), κέρδισε τις εκλογές με ποσοστό 41,49%, έλαβε 162 από τις 300 έδρες της Βουλής και σχημάτισε τη δεύτερη κατά σειρά κυβέρνηση. Της ΝΔ ηγήθηκε στις εκλογές ο Μ. Έβερτ, που είχε διαδεχθεί τον ηττημένο στις εκλογές του 1993 Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. (Η ΝΔ πήρε 38,12% και 108 έδρες, το ΚΚΕ 5,61% και 11 έδρες, ο Συνασπισμός 5,12% και 10 έδρες, το ΔΗΚΚΙ του Τσοβόλα 4,43% και 9 έδρες, και η Πολιτική Ανοιξη 2,94%).Οι εκλογές έγιναν με τον Εκλογικό Νόμο 1907/1990 που είχαν γίνει και οι εκλογές του 1993, δηλαδή ενισχυμένη αναλογική με τις ρήτρες του +1 και του 3%.

Στις βουλευτικές εκλογές 2000 συνέβη και το εξής ευτράπελο. Μέχρι τις δέκα το βράδυ, κέρδιζε η Νέα Δημοκρατία, βγήκαν στους δρόμους οι οπαδοί με τις σημαίες, έγινε κόλαση, κρύφτηκαν οι «πρασινοφρουροί» στα σπίτια, έσβησαν τα φώτα στα εκλογικά κέντρα του ΠΑΣΟΚ. Και ενώ από την Ρηγίλλης ετοιμάζονταν να πάνε Ζάππειο για ανακοίνωση της νίκης με συνοδεία ΟΝΝΕΔιτών και άλλων, κάνει έτσι και έρχονται τα πάνω κάτω. Αλλάζουν άρδην τα αποτελέσματα και ξαφνικά εκεί που έχανε, κέρδισε τελικά το ΠΑΣΟΚ. Το ημερολόγιο έγραφε 9 Απριλίου, 2000, είχαμε πατήσει την επόμενη χιλιετία. Το ΠΑΣΟΚ με πρόεδρο τον Κ. Σημίτη κέρδισε τις εκλογές με ποσοστό 43,79%, έλαβε 158 από τις 300 έδρες της Βουλής και σχημάτισε την τρίτη του κατά σειρά κυβέρνηση. Της ΝΔ ηγήθηκε στις εκλογές ο Κώστας Καραμανλής, που είχε διαδεχθεί τον ηττημένο στις εκλογές του 1996 Μ. Έβερτ. (Για αυτές τις εκλογές ακούστηκε ότι είχε γίνει άνευ προηγουμένου νοθεία. Μέχρι και Τατζίκοι και Μογγόλοι ψήφισαν!) (Η ΝΔ πήρε 42,74% και 125 έδρες, το ΚΚΕ 5,52% και 11 έδρες, ο Συνασπισμός 3,20% και 6 έδρες, και το ΔΗΚΚΙ 2,69%).

Οι Βουλευτικές εκλογές του 2004 έγιναν στις 7 Μαρτίου, την ώρα που όλη η Ελλάδα έτρεχε να προλάβει τους Ολυμπιακούς αγώνες και το στέγαστρο Καλατράβα. Η Νέα Δημοκρατία με πρόεδρο τον Κωνσταντίνο Καραμανλή κέρδισε τις εκλογές με ποσοστό 45,4%, έλαβε 165 από τις 300 έδρες της Βουλής και σχημάτισε κυβέρνηση τερματίζοντας την ενδεκάχρονη συνεχή διακυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Για την ιστορία, του ΠΑΣΟΚ ηγήθηκε σε αυτές τις εκλογές ο σημερινός αρχηγός του, ο Γιώργος Παπανδρέου, που είχε διαδεχθεί τον απερχόμενο πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη, ως αρχηγός του κόμματος, το Φεβρουάριο του 2004. (Οχι με εσωκομματικες εκλογές, αλλά δινοντάς του το δαχτυλίδι διαδοχής ο Σημίτης). (Το ΠΑΣΟΚ πήρε 40,55% και 117 έδρες, το ΚΚΕ 5,89% και 12 έδρες, ο ΣΥΡΙΖΑ 3,26% και 6 έδρες, το ΛΑΟΣ 2,19%, και το ΔΗΚΚΙ 1,79%).

Οι βουλευτικές εκλογές του 2007 διεξήχθησαν στις 16 Σεπτεμβρίου. Το αποτέλεσμα των εκλογών ήταν νίκη του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας, με πρόεδρο τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, για δεύτερη συνεχόμενη φορά, με ποσοστό 41,83% και 152 έδρες (από το σύνολο των 300) στη Βουλή. Το ΠΑΣΟΚ με το Γιώργο Παπανδρέου, έχασε εκλογική δύναμη. Πήρε 38,10% και μείον 15 έδρες (εξέλεξε μόλις 102 βουλευτές). (Το ΚΚΕ 8,14% και 22 έδρες, ο ΣΥΡΙΖΑ με τον καινούριο του ηγέτη Αλέκο Αλαβάνο 5,03% και 14 έδρες, το ΛΑΟΣ 3,79% και 10 έδρες, και οι Οικολόγοι Πράσινοι 1,05%).…

Ήταν ένας μακρινός και ίσως κουραστικός περίπατος στην κοινοβουλευτική Ελλάδα του τελευταίου μισού του εικοστού αιώνα και της πρώτης δεκαετίας του εικοστού πρώτου. Πολιτικά πάθη, μίση και υποσχέσεις, νίκες και ήττες αρχηγών και κομμάτων, τις περισσότερες φορές δίχως ουσία και χωρίς αντίκρισμα. Σε ένα μήνα έχουμε και πάλι εκλογές. Με φόντο τη σημερινή ολιγαρχία, που την ονομάσαμε δημοκρατία και την ποτίσαμε με αίμα και ιδρώτα, θα βάλω τα ψηφοδέλτια στο τραπέζι, θα κλείσω τα μάτια μου και θα περπατήσω σε εκείνη τη σκληρή εποχή, στα πέτρινα χρόνια, τότε που δεν ήξερα τι θα πει δημοκρατία και τι ολιγαρχία. Τότε που είχαμε την ψευδαίσθηση ότι αγωνιζόμαστε για κάτι και μπορούσαμε να πεθάνουμε για κάτι. Τότε που ο σχωρεμένος ο πατέρας μου, ο Μηνάς, φορούσε τη ρεπούμπλικα και τη γραβάτα και πήγαινε συγκινημένος να ψηφίσει. Και το βράδυ ανάμεσα σε καπνούς και σε ήχους ραδιοφώνου, ο Θωμάς ο μπακάλης, έβγαζε στο μπακαλοτέφτερο τα έξιτ πολς, χειροποίητα. Και τα πετύχαινε…