Ηγουμενίτσα. Ρεπορτάζ στο ...πέρασμα για το όνειρο

Ηγουμενίτσα
Ρεπορτάζ στο ...πέρασμα για το όνειρο

Η Ηγουμενίτσα, μια πόλη περίπου 15.000 κατοίκων, για περισσότερα από δέκα χρόνια αποτελεί το δεύτερο κύριο σημείο εξόδου προσφυγικών και μεταναστευτικών ρευμάτων από τη χώρα.
Ο πληθυσμός των προσφύγων ανά περιόδους φτάνει ακόμη και τους 1000.
Η συντριπτική πλειονότητα των “χωρίς χαρτιά” είναι νεαροί 25 χρόνων, ωστόσο συναντήσαμε και αρκετούς ανηλίκους 15-17 χρόνων.
Σπανίως ο δρόμος φέρνει στην πόλη οικογένειες με βρέφη ή μικρά παιδιά ηλικίας 8-10 ετών.
Το μεταναστευτικό ζήτημα στην Ηγουμενίτσα έγινε ευρύτερα γνωστό πριν από έναν χρόνο, περίπου, με τον θάνατο του Κούρδου πρόσφυγα Αριβάν Οσμάν Αμπντουλάχ, ένας θάνατος που σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες προκλήθηκε από επίθεση λιμενικών.
Καταγγελίες για ένα καθεστώς συστηματικής παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εξακολουθητικών βιαιοπραγιών σε βάρος των προσφύγων από τις αστυνομικές δυνάμεις, αποτέλεσαν την αιτία για να επισκεφθούμε κι εμείς την περιοχή.
Περίπου 150 πρόσφυγες, Κούρδοι από το Ιράκ, Παλαιστίνιοι, Αφγανοί, Πακιστανοί, Σομαλοί και Σουδανοί, περίμεναν όσο βρισκόμαστε στην περιοχή να επιχειρήσουν το επικίνδυνο πέρασμα σε μια πραγματική ή φανταστική Δύση.
Στόχος, να μπουν σε ένα από τα φορτηγά με κατεύθυνση την Ιταλία.
Τα κυκλώματα χρεώνουν με 2.000-3.000 ευρώ καθέναν που αναλαμβάνουν να μεταφέρουν, όπως μας ενημέρωσε ο αναπληρωτής αστυνομικός διευθυντής Βασίλειος Μίαρης.
Γαντζώνονται ανάμεσα στις ρόδες, κρέμονται από τους άξονες ή μπαίνουν μέσα στην καρότσα, βουλιάζοντας κάτω από δεκάδες κιλά εμπορευμάτων. Λίγοι κατορθώνουν να φτάσουν στον προορισμό τους και το πιο πιθανό είναι να συλληφθούν και να επαναπροωθηθούν στην Ελλάδα.
Πολλοί έχουν βρει φρικτό θάνατο από ασφυξία μες στα φορτηγά, άλλοι θανάσιμα τραυματισμένοι σε πλοία, πέφτοντας από καταπακτές στο μηχανοστάσιο, ενώ δεν είναι λίγοι και εκείνοι που δεν καταφέρνουν να κρατηθούν στα φορτηγά και ισοπεδώνονται από τις ρόδες τους.
Στις παρυφές της πόλης συναντήσαμε δύο παράλληλες πραγματικότητες. Από τη μία η τοπική κοινωνία να κινείται με αυτοματισμό, στους ρυθμούς της καθημερινότητας. Από την άλλη, πρόσφυγες σχεδόν αόρατοι από την κοινωνία, ψάχνουν στα σκουπίδια για να βρουν φαγητό και μετά αποσύρονται στα όρια της πόλης και σκαρφαλώνουν στα βουνά του Γραικοχωρίου, στα νότια της Ηγουμενίτσας. Απλώνουν νάιλον στα δέντρα και κοιμούνται από κάτω. Στο χώμα.
Εκεί συναντήσαμε τον Μοχάμαντ Αχμάτ. Έχει υποβληθεί σε πνευμονεκτομή. Στο χωριό του, πίσω στο Ιράκ, έπεσαν βόμβες φωσφόρου και κατεστράφη ο μισός του πνεύμονας. Έκανε αίτηση ασύλου στη Θεσσαλονίκη, ωστόσο δεν εγκρίθηκε. Σήμερα κοιμάται στα βουνά της Ηγουμενίτσας, βαριά άρρωστος, χωρίς καμία προστασία.
Αρκετοί πρόσφυγες, κυρίως Παλαιστίνιοι, βρίσκουν καταφύγιο και στο Λαδοχώρι, μια περιοχή με ελιόδενδρα. «Μου πήρε δύο χρόνια να φτάσω στην Ελλάδα από τη Σομαλία. Προσπαθούσα να βρω δουλειά σε διάφορα μέρη. Πλήρωσα 5000 ευρώ στους διακινητές για να με φέρουν. Η οικογένειά μου πούλησε το σπίτι μας και τα κειμήλιά μας για να ξεκινήσω το ταξίδι», μας είπε ο Χάματ.
Καταστολή
Το 2009 η αστυνομία έλαβε εντολή για επιχείρηση σκούπα. Περί τους 2.000 πρόσφυγες συνελήφθησαν και απομακρύνθηκαν από την πόλη.
Τον Ιανουάριο του 2010, ο πληθυσμός των "χωρίς χαρτιά" στην Ηγουμενίτσα μειώθηκε δραστικά. Από τους 500 έμειναν μόλις οι 150.
Τριάντα άνδρες της αστυνομίας εισέβαλαν καθημερινά στα σημεία συγκέντρωσης των προσφύγων και συλλάμβαναν καθημερινά περίπου 40 ανθρώπους.
Όπως καταγγέλλουν οι ίδιοι, αστυνομικοί έκαψαν τα καταλύματά τους και όλα τα προσωπικά τους αντικείμενα. Μας μίλησαν για μυστήριες μεταφορές προσφύγων από αστυνομικούς, 100 χιλιόμετρα μακριά από την πόλη, όπου τους αφήνουν στη μέση του πουθενά και ψάχνουν μόνοι τον δρόμο να γυρίσουν πίσω. Σύμφωνα με μαρτυρίες προσφύγων, κάτοικοι τούς έχουν απειλήσει ακόμη και με όπλα.
Παιδιά σε κρατητήρια
Εικόνες ντροπής ήρθαν στη διάθεση της “Κυριακάτικης Αυγής” από μέλη της Επιτροπής Αλληλεγγύης στους Μετανάστες, μέσα από ένα βίντεο. Μικρά παιδιά αλλά και ενήλικες σε απόγνωση, στοιβαγμένοι σε κελιά στα κρατητήρια του λιμενικού. Όμως και η ιδία εικόνα που σχηματίσαμε από τα κρατητήρια της αστυνομίας δεν ήταν παρά αποκαρδιωτική. Στενά κελιά, χωρίς κλιματισμό, με παλιές, πενταβρώμικες κουβέρτες και σκισμένα στρώματα, πάνω σε τσιμέντο. “Είναι πολύ άσχημα εδώ, προσπαθούμε να κάνουμε ό,τι μπορούμε αλλά είναι δύσκολο. Αλλάζουμε τα στρώματα συχνά, αλλά συνέχεια τα σκίζουν από απόγνωση. Στα κρατητήριά μας δεν βάζουμε ποτέ παιδιά” επέμεινε ο αναπληρωτής αστυνομικός διευθυντής. Δήμαρχος: Θέτει ζήτημα ασφάλειας
Αναφερόμενος στην παρουσία «λαθρομεταναστών» στην πόλη, ο δήμαρχος Ηγουμενίτσας, Θωμάς Πιτούλης τονίζει σε έγγραφο που έστειλε στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, στις 7/1/2010: «Για τους κατοίκους της περιοχής μας έχει να κάνει με τη διασφάλιση της περιουσίας τους, την ασφάλεια των οικείων τους, αλλά και την ίδια τη σωματική τους ακεραιότητα...
Οι διαμαρτυρίες και καταγγελίες των κατοίκων προς τον δήμο ή την αστυνομία είναι καθημερινό φαινόμενο (Ληστείες - παρενοχλήσεις κ.ά.) -σημειώνουμε ότι οι συστηματικές μας προσπάθειες να επικοινωνήσουμε με τον ίδιο δεν ευοδώθηκαν-.
Ωστόσο, ο ίδιος ο αναπληρωτής αστυνομικός διευθυντής, Βασίλειος Μίαρης, μιλώντας στην “Κυριακάτικη Αυγή” επεσήμανε ότι “προς το παρόν δεν υπάρχει αξιοσημείωτη παραβατικότητα, μόνο μικροπεριστατικά”, εκφράζοντας παράλληλα την ανησυχία του για το μέλλον.
Βέβαια, η στάση του δήμου δεν ήταν πάντοτε φοβική. “Είχαμε διαθέσει τις παλιές αποθήκες της Αγροτικής Τράπεζας στους πρόσφυγες. Υπήρχαν τουαλέτες, νερό και κατά διαστήματα τροφή. Με τη νέα δημοτική αρχή, κατεδαφίστηκαν”, δήλωσε στην “Κυριακάτικη Αυγή.” ο πρώην δήμαρχος Ηγουμενίτσας και νυν γραμματέας της Νομαρχιακής Επιτροπής του ΣΥΝ, Ανδρέας Νταής.
Αλληλεγγύη
Αέρας αλληλεγγύης κινείται στην πόλη, που κυρίως εκφράζεται μέσα από την Επιτροπή Αλληλεγγύης στους μετανάστες, που διοργανώνει συσσίτια και μοιράζει ρούχα στους αλλοδαπούς παρίες, ενώ παράλληλα προσπαθεί να ευαισθητοποιήσει την τοπική κοινωνία. «Δεν πρέπει να τους στερούν την ελευθερία, να μην τους κρατούν έγκλειστους. Πρέπει να βοηθήσει και ο Δικηγορικός Σύλλογος της πόλης», είπε η Άννα Κέδρου, φοιτήτρια και μέλος της Επιτροπής. «Η δολοφονία του Αριβάν Οσμάν Αμπντουλάχ, καθώς και οι άθλιες συνθήκες κράτησης των ανθρώπων αυτών, στάθηκαν η αφορμή για την ευαισθητοποίηση ανθρώπων από την τοπική κοινωνία.
Κάπως έτσι προέκυψε και η Επιτροπή Αλληλεγγύης», σημείωσε ο Χάρης Κωστούλας, φοιτητής, επίσης μέλος της Επιτροπής. Στήριξη στους πρόσφυγες παρέχει και ο παπά - Θόδωρος, με τακτικά συσσίτια στα κρατητήρια: “Δεν ξεχωρίζει η εκκλησία τα πουλιά, όποια και όσα κι αν βγάλει η κλώσα, θα τα σκεπάσει. Είναι δυνατόν να τα αφήνεις με δύο σάντουιτς την ημέρα;”, μας είπε.
Την Τετάρτη έγινε η πρώτη αντιρατσιστική πορεία στην πόλη, με τη συμμετοχή 500 περίπου διαδηλωτών όχι μόνο από την Ηγουμενίτσα, αλλά και Άρτα, Κέρκυρα, Γιάννενα και Αγρίνιο, που παρά την έντονη αστυνομική παρουσία, ολοκληρώθηκε ομαλά, κερδίζοντας την αποδοχή της τοπικής κοινωνίας.
Καλυβιώτη Μαρία

avgi.gr