Η ΛΟΓΙΚΗ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΚΩΣΗΣ
Σε έγγραφο που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2020 με τίτλο «Θεμελιώδεις αρχές
της κρατικής πολιτικής της Ρωσικής Ομοσπονδίας σχετικά με την πυρηνική
αποτροπή».
Η Ρωσία προσδιορίζει με μεγάλη σαφήνεια τις συνθήκες κάτω από τις οποίες
μπορεί να είναι δυνατή μια στρατηγική πυρηνική απάντηση.
Το άρθρο 19 γράφει:
«Οι συνθήκες που προσδιορίζουν τη δυνατότητα χρήσης πυρηνικών όπλων από τη
Ρωσική Ομοσπονδία είναι οι ακόλουθες :
(α) αξιόπιστα στοιχεία για εκτόξευση βαλλιστικών πυραύλων κατά του εδάφους
της Ρωσικής Ομοσπονδίας ή/και των συμμάχων της,
(β) χρήση πυρηνικών όπλων ή άλλων τύπων όπλων μαζικής καταστροφής από έναν
αντίπαλο εναντίον της Ρωσικής Ομοσπονδίας ή/και των συμμάχων της,
(γ) ΕΠΙΘΕΣΗ ΤΟΥ ΑΝΤΙΠΑΛΟΥ ΣΕ ΚΡΙΣΙΜΕΣ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΕΣ Ή ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΕΣ
ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΡΩΣΙΚΗς ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ, Η ΔΙΑΚΟΠΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ ΘΑ
ΜΠΟΡΟΎΣΕ ΝΑ ΕΠΗΡΕΑΣΕΙ ΤΙΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ ΤΩΝ ΠΥΡΗΝΙΚΩΝ ΟΠΛΩΝ.
(δ) επίθεση κατά της Ρωσικής Ομοσπονδίας με τη χρήση συμβατικών όπλων, όταν
απειλείται η ίδια η ύπαρξη του κράτους».
Η παράγραφος (γ) αντιστοιχεί ακριβώς σε αυτό που μόλις συνέβη, δηλαδή στην
επίθεση στο ραντάρ Armavir.
Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι η επίθεση αυτή δεν θα έπρεπε να
έχει καμία στρατιωτική σημασία για τη ρωσο-ουκρανική σύγκρουση, τουλάχιστον όχι
αν γινόταν πραγματικά με ανταλλαγές πυρών που περιορίζονταν στα ρωσικά και
ουκρανικά εδάφη. Το ουκρανικό έδαφος φυλάσσεται σε μεγάλο βαθμό από άλλα
συστήματα μικρού βεληνεκούς. Από την άλλη , θα μπορούσε να έχει κάποια σημασία
εάν επρόκειτο να γίνει μια επίθεση στην Κριμαία με πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς
από χώρες του ΝΑΤΟ, επειδή μια καταστροφή του συστήματος περιορίζει τον έγκαιρο
εντοπισμό του ρωσικού αμυντικού συστήματος στη νότια περιοχή της ομοσπονδίας
(την περιοχή όπου, παρεμπιπτόντως, σταθμεύουν αμερικανικά πυρηνικά υποβρύχια).
Τώρα, αυτό που νομίζω ότι χρήζει κάποιου προβληματισμού είναι η Λογική της
Κλιμάκωσης.
Είναι σαφές, και το έχει δηλώσει δημοσίως ο πρώην επικεφαλής της ρωσικής
διαστημικής υπηρεσίας Roscosmos, ότι μια τέτοια επίθεση θα μπορούσε να
πραγματοποιηθεί μόνο με τα πιο προηγμένα συστήματα στόχευσης και πυραύλων του
ΝΑΤΟ.
Το πραγματικό ερώτημα τώρα είναι: ποιο είναι το νόημα μιας τέτοιας επίθεσης;
Πολυ φοβάμαι ότι η απάντηση είναι τόσο απλή όσο και ανησυχητική. Η ηγεσία
του ΝΑΤΟ προφανώς γνωρίζει ότι έχει ξεπεράσει μια ρητά καθορισμένη κόκκινη
γραμμή ως πιθανή αιτία πυρηνικής απάντησης. Γνωρίζει επίσης ότι, παρά τη
δημοσιότητα για την τρέλα του Πούτιν, ο Ρώσος πρόεδρος είναι εξαιρετικά
ισορροπημένος και ορθολογικός και ότι δεν επιθυμεί να ξεκινήσει μια πυρηνική
σύγκρουση από την οποία όλοι - συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας - θα υποστούν
σοβαρή ζημιά, αν όχι θα εξαλειφθούν.
Ο υπολογισμός του ΝΑΤΟ,επομένως, μπορεί μάλλον να εκφραστεί ως εξής:
«Εμείς περνάμε μια κόκκινη γραμμή και δείχνουμε ότι γνωρίζουμε ότι ο
αντίπαλος δεν θα απαντήσει με πυρηνικά- με τον τρόπο αυτό αποδεικνύουμε την
απατηλή φύση των απειλών του για πυρηνική αποτροπή και υπονομεύουμε την
αξιοπιστία του. Επιπλέον τον ωθούμε σε κάποια «φάουλ αντίδραση» για την
Ουκρανία, τα οποία μπορούν να τον απαξιώσουν περαιτέρω».
Ο συλλογισμός αυτός θα μπορούσε να είναι σωστός.
Ωστόσο, εδώ είμαστε μπροστά σε ένα λεπτό και πολύ επικίνδυνο παιχνίδι
αμοιβαίων προσδοκιών.
Ο λόγος για τον οποίο μια επίθεση στο σύστημα ανίχνευσης στρατηγικών
πυρηνικών απειλών εξισώνεται, στον κατάλογο των πιθανών απαντήσεων, με μια
πυρηνική επίθεση είναι ότι από τη στιγμή που το σύστημα ραντάρ σε μια περιοχή
τυφλώνεται, καθίσταται ευάλωτο σε πυρηνικές επιθέσεις που προκαλούν ανικανότητα
(το δόγμα του «προληπτικού χτυπήματος» μελετάται από τη δεκαετία του 1970),
δηλαδή επιθέσεις που παραλύουν την ικανότητα πυρηνικής αντίδρασης της πληγείσας
χώρας.
Τώρα, αντιμέτωποι με ένα τυφλό σημείο, μια σημαντική μείωση της ικανότητας
εντοπισμού πυραυλικών απειλών μεγάλου βεληνεκούς και της φύσης τους, η
πιθανότητα μια συμβατική επίθεση να ερμηνευθεί ως «προληπτικό χτύπημα»
(“Preemptive Strike”), αυξάνεται εκθετικά. Ο ισχυρός εχθρός μπορεί να
τελειοποιήσει τις αντιδράσεις του, ο αποδυναμωμένος εχθρός μπορεί να χάσει αυτή
την ικανότητα και να προετοιμαστεί για μια αντίδραση σε ένα χειρότερο σενάριο.
Σε όλα αυτά θα πρέπει να προστεθεί μια άλλη ασάφεια που δημιουργείται από
τους ισχύοντες ορισμούς γύρω από τη φύση των όπλων που μπορούν να
χρησιμοποιηθούν. Τα λεγόμενα «τακτικά πυρηνικά όπλα» θεωρούνται μέρος του
συνήθους οπλοστασίου και επομένως, τυπικά, η χρήση τους δεν θα σήμαινε την
έναρξη «πυρηνικού πολέμου».
Αλλά στην πράξη,δεν είναι δυνατόν να υπάρξει κάποια ακριβής εκτίμηση, πόσο
μάλλον στον ελάχιστο διαθέσιμο χρόνο λήψης των αποφάσεων, αν ένα πυρηνικό όπλο
πρέπει να θεωρηθεί τακτικό ή στρατηγικό, αν οι δυνατότητές του πρέπει να
θεωρηθούν «περιορισμένες» ή όχι. Η κατάσταση αυτή δημιουργεί μια πολύ
επικίνδυνη «ολίσθηση» που μπορεί να οδηγήσει με τον φόβο μιας στρατηγικής
επίθεσης σε μια τακτική πυρηνική απάντηση μέσω της αποτροπής, με λίγα λόγια να
πυροδοτήσει μια απεριόριστη σύγκρουση, ακόμη και αν κανείς δεν το επιθυμεί.
https://litlepost.blogspot.com/2024/05/31-2024.html
