Μια ιστορική απόφαση με αφορμή τη δίκη της
Πρίντζου...
(Από τον Δικηγορικό Σύλλογο Ιωαννίνων το
1948)
* Συμπληρώνονται φέτος 66 ολόκληρα
χρόνια από τον Ιούλιο – Αύγουστο 1948, που την πόλη μας συγκλόνισε η πολύκροτη
δίκη της Πρίντζου και οι εκτελέσεις των συμπολιτών μας που την ακολούθησαν.
Συμπληρώνονται επίσης 31 χρόνια -1983- από την ιστορική απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Ιωαννίνων, το οποίο, ύστερα από εισήγηση του Δημάρχου Σπύρου Κατσαδήμα, αποφάσισε να αποκαταστήσει τη μνήμη των αδικοχαμένων συμπολιτών μας και να στήσει στον τόπο της εκτέλεσής τους, στο Σταυράκι, μνημείο συμβολικό με το οποίο έθετε τέλος στον εμφύλιο πόλεμο στην πόλη μας.
Έζησα ως δημοτικός σύμβουλος τις συγκινητικές εκείνες στιγμές στο Δημοτικό Συμβούλιο. Εκείνο ακριβώς το βράδυ τέθηκαν και οι βάσεις για μια ολοκληρωμένη έρευνα της πολύκροτης αυτής υπόθεσης, που κατέληξε, ύστερα από πέντε χρόνια στην ολοκλήρωση της συγγραφής και της έκδοσης του βιβλίου «Η Δίκη της Πρίντζου και οι εκτελεσμένοι των Ιωαννίνων».
Εκείνο που υπήρξε το πιο εντυπωσιακό στοιχείο, κατά τη διεξαγωγή της έρευνας, ήταν, κατά τη γνώμη μου, η ιστορική απόφαση την οποία έλαβε ο Δικηγορικός Σύλλογος Ιωαννίνων, λίγες μόλις ώρες μετά την καταδικαστική απόφαση του Στρατοδικείου Ιωαννίνων. Η απόφαση του Στρατοδικείου συγκλόνισε κυριολεκτικά την πόλη. Η κατάσταση όμως ήταν τέτοια που δεν επέτρεπε οποιαδήποτε αντίδραση. Δήμος, Μητρόπολη, τύπος, τηρούν σιγή ιχθύος. Μόνη εξαίρεση ο Δικηγορικός Σύλλογος Ιωαννίνων. Η στάση του υπήρξε θαρραλέα, ανθρώπινη, έντιμη. Με τη στάση του αυτή έσωσε την τιμή και την υπόληψη της πόλης, έδειξε υψηλό αίσθημα ευθύνης που πηγάζει απ’ την ίδια την ιδέα της Δικαιοσύνης. Παραμέρισε κάθε μορφής σκοπιμότητες, έκλεισε τα αυτιά του στις "σειρήνες της εθνικοφροσύνης", αψήφησε τις ποικίλες απειλές και αντιδράσεις, και μέσα στο χάος των σκοπιμοτήτων και των παθών, καταξίωσε στην κοινή συνείδηση το υψηλό του λειτούργημα, εξασφαλίζοντας, έτσι, την πολιτική και ηθική δικαίωση γι’ αυτή την ενέργεια.
Στις 23 Ιουλίου 1948, τα μεσάνυχτα, εκδόθηκε η απόφαση του Στρατοδικείου. Λίγες ώρες αργότερα, (και αυτό είναι που έχει ιδιαίτερη σημασία, γιατί δείχνει καθαρά τα ανθρωπιστικά κίνητρα αυτής της ενέργειας), στις 24 Ιουλίου 1948 το Διοικητικό Συμβούλιο του Δικηγορικού Συλλόγου Ιωαννίνων καλείται σε έκτακτη συνεδρίαση, με αποκλειστικό θέμα συζήτησης την απόφαση του Στρατοδικείου:
Παρόντες: ο Βασίλειος Σόμπολας, πρόεδρος, Βασίλειος Γιαννάκος, Κωνσταντίνος Στεφόπουλος, Στέφανος Μπότσιος, Αθανάσιος Κίτσος και Αρ. Πατσέλης, μέλη. Την ίδια μέρα το Διοικητικό Συμβούλιο εξέδωκε την απόφαση – ψήφισμα που έστειλε σ’ όλους τους αρμόδιους. Το ψήφισμα αυτό του Δικηγορικού Συλλόγου υπήρξε πράγματι ιστορικό. Το παραθέτουμε για να μπορέσει ο αναγνώστης να εκτιμήσει τη σημασία του:
Συμπληρώνονται επίσης 31 χρόνια -1983- από την ιστορική απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Ιωαννίνων, το οποίο, ύστερα από εισήγηση του Δημάρχου Σπύρου Κατσαδήμα, αποφάσισε να αποκαταστήσει τη μνήμη των αδικοχαμένων συμπολιτών μας και να στήσει στον τόπο της εκτέλεσής τους, στο Σταυράκι, μνημείο συμβολικό με το οποίο έθετε τέλος στον εμφύλιο πόλεμο στην πόλη μας.
Έζησα ως δημοτικός σύμβουλος τις συγκινητικές εκείνες στιγμές στο Δημοτικό Συμβούλιο. Εκείνο ακριβώς το βράδυ τέθηκαν και οι βάσεις για μια ολοκληρωμένη έρευνα της πολύκροτης αυτής υπόθεσης, που κατέληξε, ύστερα από πέντε χρόνια στην ολοκλήρωση της συγγραφής και της έκδοσης του βιβλίου «Η Δίκη της Πρίντζου και οι εκτελεσμένοι των Ιωαννίνων».
Εκείνο που υπήρξε το πιο εντυπωσιακό στοιχείο, κατά τη διεξαγωγή της έρευνας, ήταν, κατά τη γνώμη μου, η ιστορική απόφαση την οποία έλαβε ο Δικηγορικός Σύλλογος Ιωαννίνων, λίγες μόλις ώρες μετά την καταδικαστική απόφαση του Στρατοδικείου Ιωαννίνων. Η απόφαση του Στρατοδικείου συγκλόνισε κυριολεκτικά την πόλη. Η κατάσταση όμως ήταν τέτοια που δεν επέτρεπε οποιαδήποτε αντίδραση. Δήμος, Μητρόπολη, τύπος, τηρούν σιγή ιχθύος. Μόνη εξαίρεση ο Δικηγορικός Σύλλογος Ιωαννίνων. Η στάση του υπήρξε θαρραλέα, ανθρώπινη, έντιμη. Με τη στάση του αυτή έσωσε την τιμή και την υπόληψη της πόλης, έδειξε υψηλό αίσθημα ευθύνης που πηγάζει απ’ την ίδια την ιδέα της Δικαιοσύνης. Παραμέρισε κάθε μορφής σκοπιμότητες, έκλεισε τα αυτιά του στις "σειρήνες της εθνικοφροσύνης", αψήφησε τις ποικίλες απειλές και αντιδράσεις, και μέσα στο χάος των σκοπιμοτήτων και των παθών, καταξίωσε στην κοινή συνείδηση το υψηλό του λειτούργημα, εξασφαλίζοντας, έτσι, την πολιτική και ηθική δικαίωση γι’ αυτή την ενέργεια.
Στις 23 Ιουλίου 1948, τα μεσάνυχτα, εκδόθηκε η απόφαση του Στρατοδικείου. Λίγες ώρες αργότερα, (και αυτό είναι που έχει ιδιαίτερη σημασία, γιατί δείχνει καθαρά τα ανθρωπιστικά κίνητρα αυτής της ενέργειας), στις 24 Ιουλίου 1948 το Διοικητικό Συμβούλιο του Δικηγορικού Συλλόγου Ιωαννίνων καλείται σε έκτακτη συνεδρίαση, με αποκλειστικό θέμα συζήτησης την απόφαση του Στρατοδικείου:
Παρόντες: ο Βασίλειος Σόμπολας, πρόεδρος, Βασίλειος Γιαννάκος, Κωνσταντίνος Στεφόπουλος, Στέφανος Μπότσιος, Αθανάσιος Κίτσος και Αρ. Πατσέλης, μέλη. Την ίδια μέρα το Διοικητικό Συμβούλιο εξέδωκε την απόφαση – ψήφισμα που έστειλε σ’ όλους τους αρμόδιους. Το ψήφισμα αυτό του Δικηγορικού Συλλόγου υπήρξε πράγματι ιστορικό. Το παραθέτουμε για να μπορέσει ο αναγνώστης να εκτιμήσει τη σημασία του:
Το ψήφισμα
Το Διοικητικό Συμβούλιο του Δικηγορικού Συλλόγου Ιωαννίνων "λαβόν γνώσιν της εκδοθείσης υπ’ αριθμ. 253 της 23 Ιουλίου 1948 αποφάσεως του εκτάκτου Στρατοδικείου Ιωαννίνων, δι’ ης κατεδικάσθησαν εις την εσχάτην των ποινών τεσσαράκοντα οκτώ (48) πολίται Ιωαννίνων και λαβόν υπ’ όψιν την δημιουργηθείσαν παρά τη κοινωνία των Ιωαννίνων και εις όλον τον επιστημονικόν κόσμον της πόλεως εντύπωσιν φρονεί ότι η απόφασις αύτη λόγω του υπερβολικού αριθμού των καταδικασθέντων τυγχάνει υπεράγαν αυστηρά και δίκαιον εστί ν’ ανασταλή η εκτέλεσις ταύτης εκ μέρους των αρμοδίων δια τους εξής λόγους.
1) Διότι η εκτέλεσις ανηλίκων νέων, Γυμνασιοπαίδων, κορασίδων και παλαιών πολεμιστών, αναπήρων κλπ. οίτινες περιέχονται εις την ως άνω απόφασιν προς εκτέλεσιν μεταξύ και άλλων ενηλίκων τοιούτων, αντίκειται εις την σταθερώς κρατήσασαν ανέκαθεν εν τη Ελληνική Δικαιοσύνη παράδοσιν και εις το κοινόν αίσθημα της πόλεως Ιωαννίνων ήτις το πρώτον αντιμετωπίζει τοιαύτης εκτάσεως ζήτημα.
2) Διότι η εκτέλεσις τοιούτων κατηγορουμένων και τοιούτου αριθμού θέλει ρίψει εις πένθος, λύπην και οδύνην μέγα τμήμα των κατοίκων της πόλεως Ιωαννίνων δεδομένου ότι πρόκειται περί ανεπανορθώτου ποινής μη δυναμένης να θεραπευθή μελλοντικώς εάν καταδειχθή ότι ενεφυλλοχώρησε τυχόν δικαστική πλάνη.
3) Διότι η αναστολή της εκτελέσεως μέχρι της προσηκούσης ερεύνης της υποθέσεως παρά του Συμβουλίου Χαρίτων ουδεμίαν ζημίαν Κοινωνικήν ή Εθνικήν επιφέρει, γνωστού όντος ότι οι κάτοικοι της πόλεως Ιωαννίνων τυγχάνουν γενικώς φιλόνομοι και φιλήσυχοι πολίται και δεν ρέπουσιν εις διενέργειαν πράξεων αίτινες ως αποτέλεσμα δύνανται να έχωσι την διατάραξιν της τάξεως, ευταξίας και κοινής ησυχίας.
4) Διότι η εκδοθείσα απόφασις ως προείρηται είναι τα μάλα αυστηρά, μη λαβούσα υπ’ όψιν ότι επρόκειτο περί οργανώσεως οικονομικού μόνον περιεχομένου και ότι οι καταδικασθέντες κατά το απόλυτον σχεδόν σύνολον αυτών εξεδήλωσαν επανειλημμένως και ζωηρώς την μεταμέλειάν των, ουδεμία δε εκδήλωσις πράξεως βίας είχε λάβει χώραν.
Δια ταύτα
Εκτιμόν το Συμβούλιον, ότι η αναστολή της εκτελέσεως της αποφάσεως ταύτης προσωρινώς και μέχρις αποφάσεως του Αρμοδίου Συμβουλίου Χαρίτων, θέλει επαναφέρει την διαταραχθείσαν ηρεμίαν και ησυχίαν της πόλεως.
Αποφαίνεται ομοφώνως
1) Να εκφρασθή η ευχή και θερμή παράκλησις του Δικηγορικού Συλλόγου προς τους αξιοτίμους Κυρίους Κους Στρατηγόν Θρασύβουλον Τσακαλώτον Διοικητήν Α Σώματος Στρατού και 2) προς τον Στρατηγόν Διοικητήν της VIII Μεραρχίας κον Ανδρέαν Μπαλοδήμον όπως διατάξωσι την αναστολήν της εκτελέσεως της υπ’ αριθμ. 253 του 1948 του εκτάκτου Στρατοδικείου Ιωαννίνων προσωρινώς και μέχρις ου αποφανθή αρμοδίως το κατά Νόμον Συμβούλιον Χαρίτων με την βεβαιότητα, ότι ούτως εξυπηρετείται το περί δικαίου αίσθημα.
2) Να παρακληθώσιν οι εξοχώτατοι κ. κ. Θεμιστοκλής Σοφούλης Πρόεδρος Κυβερνήσεως 2) Κ/νος Τσαλδάρης Αντιπρόεδρος Κυβερνήσεως 3) Γεώργιος Στράτος Υπουργός των Στρατιωτικών και 4) Γεώργιος Μελάς Υπουργός της Δικαιοσύνης και ενεργήσωσι τα καθ’ εαυτούς περί μη εκτελέσεως προσωρινώς της υπ’ αριθμ. 253/1948 αποφάσεως του εκτάκτου Στρατοδικείου Ιωαννίνων.
Αντίγραφον επίσης του παρόντος να διαβιβασθή μερίμνη του κ. Προέδρου προς τον Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην Ιωαννίνων κ. Σπυρίδωνα και τον Δήμαρχον Ιωαννίνων παρακαλουμένους και τούτους δια τας προσηκούσας κατά την κρίσιν των ενεργείας.
Εφ’ ω συνετάγη το παρόν όπερ υπογράφεται νομίμως".
***
Έχει ιδιαίτερη σημασία αυτό το ψήφισμα. Δείχνει ανδρισμό και Ηπειρωτικό μεγαλείο. Αρετές που εκδηλώθηκαν μέσα σ’ ένα κλίμα φόβου, τρόμου, πιέσεων και απειλών ορισμένων ατόμων της εποχής εκείνης που ξεσηκώθηκαν εναντίον τους, τους συκοφαντούσαν και τους απειλούσαν. Αρετές που εκδηλώθηκαν από ανθρώπους με αντίθετα πολιτικά φρονήματα και ιδεολογία απ’ τους καταδικασμένους. Πάνω απ’ την ιδεολογία, τη σκοπιμότητα και την εμπάθεια του Εμφύλιου αυτοί έβαλαν την ανθρωπιά, τη δικαιοσύνη και το καθήκον. Αυτοί οι άνθρωποι είναι άξιοι τιμής και επαίνου. Έγραψαν, με την ενέργειά τους αυτή ιστορία, καταξίωσαν στη συνείδηση των συμπολιτών τους τον εαυτό τους, και άφησαν μια διαρκή παρακαταθήκη για το Δικηγορικό Σύλλογο Ιωαννίνων. Και τούτο γιατί η πολύκροτη εκείνη δίκη, γνωστή στην ιστορία της πόλης, ως "Δίκη της Πρίντζου", δε στοίχισε μονάχα τη ζωή δεκαέξι επιφανών συμπολιτών μας, αγωνιστών και ηρώων της Εθνικής μας Αντίστασης. Δεν αποτελεί μονάχα μια μελανή κηλίδα στις σελίδες της ιστορίας "της μικρής μας πόλης". Δίνει παράλληλα το στίγμα της ταραγμένης εκείνης εποχής του Εμφύλιου. Αποτελεί το κορύφωμα της αυθαιρεσίας της "δικαστικής" και εκτελεστικής εξουσίας του τόπου, τα δίσεχτα κείνα χρόνια του Εμφύλιου σπαραγμού. Αυτός ο Εμφύλιος υπονόμευσε τα θεμέλια της εθνικής ομοψυχίας, με την οποία οι πατέρες μας δημιούργησαν το αθάνατο έπος της Αλβανίας, του 40 και της Εθνικής Αντίστασης.
Το μήνυμα της δίκης αυτής πρέπει να μείνει για πάντα ζωντανό μέσα στη μνήμη μας. Είναι αυτό το μήνυμα ταυτόσημο με τον καημό και τη λαχτάρα αγνών μορφών της πατρίδας μας, που αγωνίστηκαν για Λευτεριά και Δικαιοσύνη, για μια Πατρίδα της αρετής και της ευπρέπειας.
Είναι το μήνυμα που έρχεται απ’ τα Απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη:
"Η Αρετή, ο πατριωτισμός κι η φρονιμάδα, γράφει, κάνουν την πατρίδα να υπάρξει και να ευτυχήσει. Η ιδιοτέλεια κι η κακία χάνουν την πατρίδα· και τη χάνουν και ζημιώνονται κυρίως αυτοί που μένουν ζωντανοί".
Είναι, τέλος, το μήνυμα που έρχεται απ’ τα τελευταία λόγια της άναρχης και τρεμάμενης μορφής της Ευτυχίας Πρίντζου:
"Εύχομαι να είμαι το τελευταίο θύμα αυτής της ανθρωποσφαγής· η αγάπη και η ειρήνη να βασιλέψει στην Πατρίδα μας".
Και μαζί μ’ αυτό το μήνυμα πρέπει επίσης ζωντανό να παραμείνει στις ψυχές των εκπροσώπων των υπερασπιστών της Θέμιδας το μήνυμα που στέλνει η ιστορική απόφαση του Δικηγορικού Συλλόγου, του έτους 1948, ώστε, μακριά από κάθε μορφή σκοπιμότητας, να παραμένουν πιστοί στην ιδέα της Δικαιοσύνης και να είναι πρωτοπόροι σε κάθε αγώνα που έχει ως στόχο την προστασία των βασικών θεσμών της Δημοκρατίας μας, θέτοντας υπεράνω όλων την προάσπιση της συνταγματικής τάξης και της νομιμότητας στην πόλη μας.
Το Διοικητικό Συμβούλιο του Δικηγορικού Συλλόγου Ιωαννίνων "λαβόν γνώσιν της εκδοθείσης υπ’ αριθμ. 253 της 23 Ιουλίου 1948 αποφάσεως του εκτάκτου Στρατοδικείου Ιωαννίνων, δι’ ης κατεδικάσθησαν εις την εσχάτην των ποινών τεσσαράκοντα οκτώ (48) πολίται Ιωαννίνων και λαβόν υπ’ όψιν την δημιουργηθείσαν παρά τη κοινωνία των Ιωαννίνων και εις όλον τον επιστημονικόν κόσμον της πόλεως εντύπωσιν φρονεί ότι η απόφασις αύτη λόγω του υπερβολικού αριθμού των καταδικασθέντων τυγχάνει υπεράγαν αυστηρά και δίκαιον εστί ν’ ανασταλή η εκτέλεσις ταύτης εκ μέρους των αρμοδίων δια τους εξής λόγους.
1) Διότι η εκτέλεσις ανηλίκων νέων, Γυμνασιοπαίδων, κορασίδων και παλαιών πολεμιστών, αναπήρων κλπ. οίτινες περιέχονται εις την ως άνω απόφασιν προς εκτέλεσιν μεταξύ και άλλων ενηλίκων τοιούτων, αντίκειται εις την σταθερώς κρατήσασαν ανέκαθεν εν τη Ελληνική Δικαιοσύνη παράδοσιν και εις το κοινόν αίσθημα της πόλεως Ιωαννίνων ήτις το πρώτον αντιμετωπίζει τοιαύτης εκτάσεως ζήτημα.
2) Διότι η εκτέλεσις τοιούτων κατηγορουμένων και τοιούτου αριθμού θέλει ρίψει εις πένθος, λύπην και οδύνην μέγα τμήμα των κατοίκων της πόλεως Ιωαννίνων δεδομένου ότι πρόκειται περί ανεπανορθώτου ποινής μη δυναμένης να θεραπευθή μελλοντικώς εάν καταδειχθή ότι ενεφυλλοχώρησε τυχόν δικαστική πλάνη.
3) Διότι η αναστολή της εκτελέσεως μέχρι της προσηκούσης ερεύνης της υποθέσεως παρά του Συμβουλίου Χαρίτων ουδεμίαν ζημίαν Κοινωνικήν ή Εθνικήν επιφέρει, γνωστού όντος ότι οι κάτοικοι της πόλεως Ιωαννίνων τυγχάνουν γενικώς φιλόνομοι και φιλήσυχοι πολίται και δεν ρέπουσιν εις διενέργειαν πράξεων αίτινες ως αποτέλεσμα δύνανται να έχωσι την διατάραξιν της τάξεως, ευταξίας και κοινής ησυχίας.
4) Διότι η εκδοθείσα απόφασις ως προείρηται είναι τα μάλα αυστηρά, μη λαβούσα υπ’ όψιν ότι επρόκειτο περί οργανώσεως οικονομικού μόνον περιεχομένου και ότι οι καταδικασθέντες κατά το απόλυτον σχεδόν σύνολον αυτών εξεδήλωσαν επανειλημμένως και ζωηρώς την μεταμέλειάν των, ουδεμία δε εκδήλωσις πράξεως βίας είχε λάβει χώραν.
Δια ταύτα
Εκτιμόν το Συμβούλιον, ότι η αναστολή της εκτελέσεως της αποφάσεως ταύτης προσωρινώς και μέχρις αποφάσεως του Αρμοδίου Συμβουλίου Χαρίτων, θέλει επαναφέρει την διαταραχθείσαν ηρεμίαν και ησυχίαν της πόλεως.
Αποφαίνεται ομοφώνως
1) Να εκφρασθή η ευχή και θερμή παράκλησις του Δικηγορικού Συλλόγου προς τους αξιοτίμους Κυρίους Κους Στρατηγόν Θρασύβουλον Τσακαλώτον Διοικητήν Α Σώματος Στρατού και 2) προς τον Στρατηγόν Διοικητήν της VIII Μεραρχίας κον Ανδρέαν Μπαλοδήμον όπως διατάξωσι την αναστολήν της εκτελέσεως της υπ’ αριθμ. 253 του 1948 του εκτάκτου Στρατοδικείου Ιωαννίνων προσωρινώς και μέχρις ου αποφανθή αρμοδίως το κατά Νόμον Συμβούλιον Χαρίτων με την βεβαιότητα, ότι ούτως εξυπηρετείται το περί δικαίου αίσθημα.
2) Να παρακληθώσιν οι εξοχώτατοι κ. κ. Θεμιστοκλής Σοφούλης Πρόεδρος Κυβερνήσεως 2) Κ/νος Τσαλδάρης Αντιπρόεδρος Κυβερνήσεως 3) Γεώργιος Στράτος Υπουργός των Στρατιωτικών και 4) Γεώργιος Μελάς Υπουργός της Δικαιοσύνης και ενεργήσωσι τα καθ’ εαυτούς περί μη εκτελέσεως προσωρινώς της υπ’ αριθμ. 253/1948 αποφάσεως του εκτάκτου Στρατοδικείου Ιωαννίνων.
Αντίγραφον επίσης του παρόντος να διαβιβασθή μερίμνη του κ. Προέδρου προς τον Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην Ιωαννίνων κ. Σπυρίδωνα και τον Δήμαρχον Ιωαννίνων παρακαλουμένους και τούτους δια τας προσηκούσας κατά την κρίσιν των ενεργείας.
Εφ’ ω συνετάγη το παρόν όπερ υπογράφεται νομίμως".
***
Έχει ιδιαίτερη σημασία αυτό το ψήφισμα. Δείχνει ανδρισμό και Ηπειρωτικό μεγαλείο. Αρετές που εκδηλώθηκαν μέσα σ’ ένα κλίμα φόβου, τρόμου, πιέσεων και απειλών ορισμένων ατόμων της εποχής εκείνης που ξεσηκώθηκαν εναντίον τους, τους συκοφαντούσαν και τους απειλούσαν. Αρετές που εκδηλώθηκαν από ανθρώπους με αντίθετα πολιτικά φρονήματα και ιδεολογία απ’ τους καταδικασμένους. Πάνω απ’ την ιδεολογία, τη σκοπιμότητα και την εμπάθεια του Εμφύλιου αυτοί έβαλαν την ανθρωπιά, τη δικαιοσύνη και το καθήκον. Αυτοί οι άνθρωποι είναι άξιοι τιμής και επαίνου. Έγραψαν, με την ενέργειά τους αυτή ιστορία, καταξίωσαν στη συνείδηση των συμπολιτών τους τον εαυτό τους, και άφησαν μια διαρκή παρακαταθήκη για το Δικηγορικό Σύλλογο Ιωαννίνων. Και τούτο γιατί η πολύκροτη εκείνη δίκη, γνωστή στην ιστορία της πόλης, ως "Δίκη της Πρίντζου", δε στοίχισε μονάχα τη ζωή δεκαέξι επιφανών συμπολιτών μας, αγωνιστών και ηρώων της Εθνικής μας Αντίστασης. Δεν αποτελεί μονάχα μια μελανή κηλίδα στις σελίδες της ιστορίας "της μικρής μας πόλης". Δίνει παράλληλα το στίγμα της ταραγμένης εκείνης εποχής του Εμφύλιου. Αποτελεί το κορύφωμα της αυθαιρεσίας της "δικαστικής" και εκτελεστικής εξουσίας του τόπου, τα δίσεχτα κείνα χρόνια του Εμφύλιου σπαραγμού. Αυτός ο Εμφύλιος υπονόμευσε τα θεμέλια της εθνικής ομοψυχίας, με την οποία οι πατέρες μας δημιούργησαν το αθάνατο έπος της Αλβανίας, του 40 και της Εθνικής Αντίστασης.
Το μήνυμα της δίκης αυτής πρέπει να μείνει για πάντα ζωντανό μέσα στη μνήμη μας. Είναι αυτό το μήνυμα ταυτόσημο με τον καημό και τη λαχτάρα αγνών μορφών της πατρίδας μας, που αγωνίστηκαν για Λευτεριά και Δικαιοσύνη, για μια Πατρίδα της αρετής και της ευπρέπειας.
Είναι το μήνυμα που έρχεται απ’ τα Απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη:
"Η Αρετή, ο πατριωτισμός κι η φρονιμάδα, γράφει, κάνουν την πατρίδα να υπάρξει και να ευτυχήσει. Η ιδιοτέλεια κι η κακία χάνουν την πατρίδα· και τη χάνουν και ζημιώνονται κυρίως αυτοί που μένουν ζωντανοί".
Είναι, τέλος, το μήνυμα που έρχεται απ’ τα τελευταία λόγια της άναρχης και τρεμάμενης μορφής της Ευτυχίας Πρίντζου:
"Εύχομαι να είμαι το τελευταίο θύμα αυτής της ανθρωποσφαγής· η αγάπη και η ειρήνη να βασιλέψει στην Πατρίδα μας".
Και μαζί μ’ αυτό το μήνυμα πρέπει επίσης ζωντανό να παραμείνει στις ψυχές των εκπροσώπων των υπερασπιστών της Θέμιδας το μήνυμα που στέλνει η ιστορική απόφαση του Δικηγορικού Συλλόγου, του έτους 1948, ώστε, μακριά από κάθε μορφή σκοπιμότητας, να παραμένουν πιστοί στην ιδέα της Δικαιοσύνης και να είναι πρωτοπόροι σε κάθε αγώνα που έχει ως στόχο την προστασία των βασικών θεσμών της Δημοκρατίας μας, θέτοντας υπεράνω όλων την προάσπιση της συνταγματικής τάξης και της νομιμότητας στην πόλη μας.
